استرنبرگ معتقد است سه بعد عشق، به ندرت در یک فرد همزمان و به یک میزان در یک فردجمع می‌شود و با توجه به میزان وجود هر یک از این ابعاد روابط عاشقانه متفاوت است.از ترکیب ابعاد عشق ۸ نوع حالت یا نوع عشق داریم که عبارتند از:
۱. فقدان عشق (No Love): زمانی است که ابعاد سه گانه‌ی عشق در روابط افراد بسیار کمرنگ است یا اصلا وجود ندارد. در این نوع رابطه هیچ یک از عناصر عشق حضور ندارد. این رابطه را در زندگی روزانه با افراد عادی داریم. اگر احساستان نسبت به شریک زندگی تان اینگونه باشد می توان گفت که رابطه شما در معرض خطر است.
۲. علاقه مندی (Linking/ Friendship): به نوعی رابطه اجتماعی قلمداد می‌شود که طرفین نسبت به یکدیگر احساس صمیمیت می‌کنند. بدون آنکه در این رابطه تعهد و شور و هیجان دخیل باشد.در این نوع از عشق صمیمیت در حد بالایی است. بطوریکه جنس بیان احساس، بیشتر از نوع همدلی است. در واقع کشش و تمایلی است که به سبب شباهت رفتاری میان دو نفر ایجاد شده است، مانند: علاقه دو همکار و دو دوست صمیمی.
"...مثل یه برادر بزرگتر میمونه برام ...واقعا دوستش دارم انگار سالهاست که می شناسمش و ایشون هم هر کمک فکری که بتونه دریغ نداره برام ....( مریم 35 ساله ، کارمند، متاهل).
"...مثل یه پدر حمایتم میکرد توی محیط کارخونه .. اگه اون نبود نمی تونستم محیط کارم رو تحمل کنم .. خیلی بهش ارادت دارم ...( مینا 30 ساله ، کارمند).
" .. خانم فلانی.. استادمه ... بسیار برام قابل احترامه.. و ارادت دارم ...همیشه رفتارشون برام الگو بوده ایشون هم همیشه در حمایت هاشون دریغ نداشتن ..."( علی 30، ساله دانشجو).
"... ما فقط رابطمون در حد شبکه های مجازیه ... از هم دوریم و ضمن اینکه اون متاهله و نمی تونیم با هم باشیم ... فقط تو چت و وایبر با هم گفتگو می کنیم.. اون گاهی نوشته هاشو برایم می فرسته ... منم میخونم و نظر میدم ... احساس شباهت فکری عجیبی بین ماست..." ( مرتضی، 34 ساله).
3. دلباختگی (Infatuated love): تنها ظهور بی‌شائبه‌ی احساس و هیجان نسبت به دیگری است، مانند ابراز تمایل به دیگری در سنین التهابات جنسی و جسمی. در این نوع عشق بعد شوریدگی بر روابط افراد حاکم است و احساسات جنسی و اشتیاق شدید به شریک و یار را درگیر می‌کند.
"...من بدون اون می میرم ..تمام ذهنمو درگیر کرده .. حتی تو خواب هم راحتم نمیزاره.. اصلا نیمه منه.. خیلی دوسش دارم.. بهش که فکر می کنم.. حالم بد میشه .."( میلاد، 16 ساله ).
"...باورم نمی شه که تا این اندازه دوسش داشته باشم .. همه وجودمو انگار تسخیر کرده ... هر جا می رم ، انگار اونو می بینم.. دلم می خواد همیشه کنارم باشه ... ازش که دور می شم بی تاب تر می شم.. انگار همه جذابیت ها فقط در اونه ... از کار و زندگی افتادم دوست دارم هر لحظه کنارم باشه..."( رضا، 40 ساله).
۴. عشق تهی (Empty love): در واقع نوعی رابطه‌ی اجتماعی است که از ویژگی تعهد و وفاداری بهره مند است، بدون آنکه درگیری احساسی و عاقلانه ای میان طرفین وجود داشته باشد. مثل تعصب نسبت به دوست. در این نوع عشق، انسانها دارای رابطه‌ی عاطفی طولانی متقابل هستند و یا آنقدر با هم ماندهاند که بهم عادت کرده‌اند و یا به علت ترس از بی پناهی و بی کسی به وجود می‌آید. این ویژگی اغلب در زوج هایی دیده می شود که مدت زیادی از ازدواج آن ها می گذرد، به خاطر بچه ها در کنار یکدیگر زندگی می کنند و می خواهند رابطه را، حتی اگر از نظر روانی و جسمی یکدیگر را ارضا نکنند، نگه دارند.
"...مدت هاست که دیگه برام بود و نبودش فرقی نمیکنه ... فقط به حضورش تو زندگی ام عادت کردم... اما نمی تونم ازش جدا بشم ... بالاخره سایه بالاسر می خوام... اگه موندم فقط بخاطر بچمونه..."( نرگس، 50 ساله).
"... مدت هاست که هیچ رابطه ای با هم نداریم. بهم عادت کردیم... زیارت می ریم .. خرید می ریم.. مهمونی می ریم.. اما اون حسی که روزای اول داشتیم دیگه نیست ... طلاق نمی تونم بدمش چون بی کس و کاره .. تنهاست... گناه داره ... همین که کنارمه کافیه ... بالاخره مادر بچه هامه ..." ( حمید 55 ساله ).
"... حسی بهش ندارم ... اما خب یک سال از مدت صیغه مون مونده .. خودش زن داره ... اما وضع مالیش خوبه ..می خواست منو حمایت مالی کنه .. منم بعد طلاقم به حمایت مالی نیازدارم .. بالاخره از تنهایی بهتره .. دیگه عادت کردم به این شوهر نصفه نیمه... "( مریم، 40 ساله مطلقه).
5. عشق آرمانی (Romantic love): از شور و هیجان و صمیمیت بهره مند است ولی تعهد واحساس متقابل در آن دیده نمی‌شود. در این رابطه، طرفین احساس یکدیگر را به تلاطم می‌کشند و از شباهت رفتار و کردار یکدیگر به صمیمیت می‌رسند، اما چون تعهد و وفاداری حضور ندارد برای رشد و بالندگی یکدیگر عهد و پیمانی ندارند. خودافشایی بسیار بالاست و طرفین به دلیل این خود افشایی و بیان عقاید خود ترس از طرد شدن ندارند. با این حال به دلیل فقدان تعهد امکان تداوم این عشق اندک است. این عشق در بین زوج هایی مشاهده می شود که رابطه آن ها تا اندازه ای تازه است. هوس و صمیمیت شدید است اما زوج به اندازه کافی زندگی مشترک یا تجربه های مشترک ندارند تا متقابلاً احساس تعهد کنند.
"... خیلی احساس یکی بودن با هم داریم.. رابطه صمیمی خوبی با هم داریم ... حدود یک ماهی هست که رابطه ما شکل گرفته .. هر روزی که از رابطمون بیشتر می گذره ، احساس کشش و واستگی بیشتری به هم پیدا می کنیم انگار یک روحیم در دو بدن... " ( ندا و شهاب 23 و 27 ساله ).
"... تازه یک ماهی هست که باهم نامزد گردیم ... از راه خواستگاری سنتی با هم آشنا شدیم ... حس می کنم مرد رویا هام رو پیدا کردم ...هر دفعه که میاد دیدنم با گل و هدیه میاد... هر هفته میریم بیرون ... براش درد و دل می کنم.. خیلی احساس راحتی دارم... انگار همه دنیا مال ماست وقتی با هم هستیم... هر روز تو پیامک های صبح بخیر و شب خیر میگه که دوستم داره ..." ( سحر، 24 ساله).
6.عشق رفاقتی(Companionate love): دراین رابطه صمیمیت و تعهد موج می‌زند اما فقدان آمیزش تعهد و صمیمیت با هیجانات و عواطف، این نوع رابطه را در دراز مدت دچار خستگی می نماید. این نوع عشق همراه با مقدار زیادی صمیمیت است و روابط جنسی در آن نیست یا خیلی کمرنگ است. بیشتر عشق های آرمانی اگر به درازا بکشند به این نوع عشق تبدیل می‌شوند، این عشق بین زوج هایی دیده می شود که به مدت طولانی با هم هستند و از یکدیگر رضایت دارند، اما جاذبه جنسی آن ها از بین رفته است.
"... همیشه برام قابل احترامه و با تمام وجودم دوسش دارم ... پدر و همسر مهربونی هستش ... با اینکه سالها می گذره از ازدواجمون اما همیشه تنها کسی که محرم اسرارمه شوهرمه ...همین که دستها شو تو دستم می گیرم احساس می کنم یه تکیه گاه دارم..."(بهار 50 ساله ).
"... الهام بخش شعر ها و نوشته هام هست ... ساعت ها باهم می شینیم و مثنوی می خونیم و قهوه می خوریم... انگار رو حس نمی کنیم ... تا به این سن که رسیدیم هیچ وقت نازک تر از گل بهش نگفتم ... مدت هاست که رابطه جنسی آنچنانی نداریم اما راضیم هستیم کنار هم ...." ( محمد 54 ساله ).
7. عشق ابلهانه(Fatuous love): ترکیبی از شوریدگی و تعهد است. تایید عقل و آگاهی را نادیده می‌گیرد و فقط از شورو هیجان و تعهد شکل می‌گیرد. این تمایل همان رفتاری است که فردی خویش را برای دیگری به آب و آتش می زند، ولی هیچگاه نیندیشیده است که به چه دلیل و بر اساس چه عقل و تدبیری چنین می‌کند؟ این حالت گردبادی از هیجانات است که زود فروکش می‌کند. استرنبرگ می گوید: در این حالت افراد در نگاه اول عاشق هم می‌شوند و خیلی زود و بدون اینکه یکدیگر را بشناسند تعهد می‌کنند که یک رابطه‌ی طولانی داشته باشند.
"... همین که دیدمش انگار زن رویا ها مو پیدا کرده بودم ... نه اختلاف طبقاتی نه فرهنگی نه چیزای دیگه ... از نظر سطح اقتصادی خیلی از ما پایین تر بودن اما فقط می خواستم بدستش بیارم... هر قدر هم اطرفیان مخالفت می کردند بیشتر مصر تر به این کار می شدم... همه وجودم رو تسخیر کرده بود ... بدون تحقیق و فکرکردن خونوادم را مجبور کردم برن برام خواستگاری..."( علیرضا، 30 ساله)
" .... به مادرم گفتم یا اون یا هیچ وقت دیگه ازدواج نمی کنم ... حتی فکر کرده بودم اگه بهش نرسم یه راه ساده واسه خودکشی پیدا کنم ... یا از خونه فرار می کنم ... اصلا بدون اون نمی خواستم زندگی رو ... چطور می تونستم مرد دیگه ای رو بپذیرم اصلا تصور اینکه یه مرد دیگه دستمو بگیره برام عذاب آور بود ... برای همین از آشنایی تا ازدواجمون فقط یک ماه طول کشید... "( ندا، 25 ساله).
۸. عشق کامل(Consummate love): نوعی رابطه اجتماعی است که به طور همزمان سه ویژگی صمیمیت، شور و تعهد حضور داشته باشد. فرایندی دو سویه است که طرفین در جهت رشد و بالندگی یکدیگر حاضر به هر گونه گذشت هستند. در اینجا، تعهد چون بیرقی آتشین نمایان می شود و از هرز رفتن هر یک از طرفین، جلوگیری می‌نماید. تعهد و مسئولیت امکان ارتکاب به خطا و اشتباه را از طرفین می‌گیرد و تلف شدن توانمندی های آن ها را هشدار می‌دهد و وظیفه‌ی انسان سازی هریک را یادآوری می کند.
بطور خلاصه
استرنبرگ ادعا می کند ، ما زمانی وارد رابطه عاشقانه می شویم که کشش جنسی وجود داشته باشد. این عنصر،در اولین سال یا در دو سال اول رابطه ، معمولا بالاترین سطح را دارد . هر چند که اشتیاق جنسی به مرور زمان تضعیف می شود ، در روابط خیلی معتبر، به مقدار زیاد باقی می ماند . دومین مرحله رابطه معمولا با شکوفایی صمیمیت مشخص می شود. وقتی به کسی علاقه مند می شویم ، به تدریج اعتماد ما به او بیشتر می شود ، اسرار خود را با او در میان می گذاریم ، زندگی گذشته را برای او تعریف می کنیم .این عنصر، یکی دو سال بعد از اغاز رابطه ، به اوج خود می رسد ، اما در بهترین روابط تا اخر عمر باقی می ماند. در لحظه ای از زندگی ، پس از 6 ماه تا 6 سال ، نسبت به شریک زندگی ، احساس تعهد می کنیم . طوری به رابطه اهمیت می دهیم که برای حفظ ان حاضر می شویم هر کاری انجام دهیم. همین تعهد است که ما را وادار می کند تا از همه طوفان های موجود در راه رابطه بگذریم. تعهد در بین زن و شوهرهایی که زندگی مشترک بلند مدتی را پشت سر گذاشته اند ، شدید تر است. زوجهای خوشبخت کسانی هستند که ، نسبت به یکدیگر، مثلث های عشقی یکسان دارند. در پایان لازم می دانم به برخی از گویه هایی که نمایانگر سه مولفه مثلث عشق استرنبرگ یعنی : صمیمت ، تعهد، و کشش جنسی است اشاره کنم تا خوانندگان این مطلب به درک کابردی این تئوری دست یابند .
ابعاد مثلث عشق
ویژگی ها
کشش جنسی
هیچ کسی شما را به اندازه دیدن او بر نمی انگیزد.
در طول روز نیز خواب او را ببینید و رابطه خیلی رمانتیک داشته باشید.
شخصا، او را خیلی جذاب بدانید
هیچ فردی مثل او نتواند شما را در رابطه تان راضی نگه دارد
در هر شرایطی ترجیح دهید تنها با او رابطه نزدیک برقرار کنید
از اینکه رابطه فیزیکی با او داشته باشید بسیار خوشال باشید
درباره رابطه فیزیکی با او خیال پردازی کنید
با دیدن فیلمهای عاشقانه و خواندن رمانهای عشقی به یاد او بیفتید.
صمیمیت
به شدت در فکر راحتی همسرتان باشید
با او روابط بسیار گرمی داشته باشید.
در مواقع دشوار، می توانم روی او حساب کنید.
او هم بتواند ، در مواقع دشوار روی شما حساب کند.
آماده اید هر چه دارید با او قسمت کنید.
از نظر عاطفی شما را حمایت کند.
او را از نظر عاطفی خیلی حمایت کنید.
با او خیلی خوب ارتباط برقرار کنید.
در زندگی خود، خیلی به او بدهکار احساس کنید .
خیلی خود را به او نزدیک احساس کنید.
به نظر خود او را خیلی خوب درک کنید
او هم شما را خیلی خوب درک کند.
بتوانید به او افتخار کنید.
برخی اسرار خود را در اختیار او بگذارید بدون اینکه احساس کنید مورد قضاوت قرار بگیرید.
تعهد
برای حفظ رابطه تلاش کنید.
به علت تعهدی که نسبت به او دارید اجازه نمی دهید کسی بین شما دخالت کند .
معتقد باشید هیچ چیزی نمی تواند در تعهد شما نسبت به او خلل وارد کند.
همیشه نسبت به او احساس مسئولیت خواهم کرد .
نمی توانید تصور کنید که بین شما و او فاصله بیفتد .
رابطه خود را با او دایمی بدانید .
رابطه خود را با او یک تصمیم گیری عاقلانه می دانید .
خود را نسبت به او مسئول بدانید .
تصمیم دارید به رابطه خود با او ادامه دهید
تصمیم دارید رابطه خود را دایمی و رسمی کنید .
.jpg)
سفره عقد لاکزیس
